Nakrętki przymocowane do butelek — poznaj nowe przepisy

"Plastik", z którego produkuje się nadal przeróżne produkty na masową skalę, w tym przede wszystkim produkty jednorazowego użytku, rujnuje wielopłaszczyznowo środowisko naturalne — o czym już od dłuższego czasu informują ekolodzy i naukowcy. Zanieczyszczenia środowiska plastikiem, to dziś już fakt widoczny gołym okiem. W sukurs palącym problemom ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju pospieszyła Unia Europejska, zatwierdzając w 2019 regulacje Dyrektywy SUP. O czym mówi ta dyrektywa, jaki ma wpływ na polskie przepis i o co chodzi z tymi nakrętkami — wyjaśniamy!

Dyrektywa plastikowa — o czym mówi?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 roku, nazywana dyrektywą plastikową lub dyrektywą SUP (Single Use Plastics) ma na celu zmniejszenie wytwarzania artykułów z plastiku jednorazowego użycia przez wprowadzanie ograniczeń i zakazów produkcji i sprzedaży, a także kontroli tych procesów.

Warto zwrócić uwagę, że celem tej dyrektywy jest pilna potrzeba ograniczenia odpadów i zanieczyszczeń w środowisku morskim, do którego spływają one z całego świata, z jednej strony właśnie przez wprowadzanie ograniczeń, zakazów produkcji i wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz ścisłe ich ewidencjonowanie i rozliczanie. Z drugiej zachęcanie do wyboru i stosowania produktów wielokrotnego użytku z produktów pochodzących z recyklingu i materiałów biodegradowalnych.

Wdrażanie ww. regulacji i dostosowywanie ich do prawa krajowego leży w kompetencji rządów państw członkowskich.

Implementacja przepisów dyrektywy SUP w Polsce

W Polsce pierwsze regulacje wynikające z ww. dyrektywy wprowadzono ustawą z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, jak również innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 877 z poz. zm.).

Zatem już 24 maja 2023 roku, wprowadzono nakaz dokonania wpisu do rejestru Bazy Danych o Odpadach (BDO) i prowadzenia ewidencji opakowań jednorazowego użytku. Od tego dnia obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu przedmiotów jednorazowego użytku, wykonanych z tworzyw sztucznych, np. plastikowe sztućce, kubki, talerzyki, patyczki higieniczne, patyczki do balonów, a także styropianowe pojemniki na żywność, napoje, plastikowe zakrętki do butelek i kartoników.

Należy podkreślić, że zakaz ten nie dotyczy ww. artykułów, które znalazły zastosowanie w medycynie, posiadają wyjątkowy, niepowtarzalny charakter lub nie posiadają zamienników.

Od 1 stycznia 2024 roku obowiązują nowe regulacje, które nakładają na przedsiębiorców obowiązek pobierania opłaty konsumenckiej i wpłacania jej do marszałka województwa na podstawie składanych sprawozdań BDO, czyli rozliczeniach liczby nabytych przez nich opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i wprowadzonych na rynek. Pierwsze rozliczenie nastąpi w roku 2025, kiedy przedsiębiorcy złożą sprawozdanie za obecny 2024 rok.

Z powyższego wynika również, że od 1 stycznia przedsiębiorcy zajmujący się sprzedażą detaliczną lub hurtową, firmy vendingowe oraz gastronomiczne, za zakup przez klienta każdej sztuki produktu jednorazowego użytku, służącego do pakowania lub sprzedawanego w oryginale ze spakowaną żywnością i napojami, zobowiązani są do naliczania i pobierania opłat w wysokości obecnie 20-25 groszy/szt.

W lipcu 2024 r. wchodzi w życie nowy przepis dotyczący nakrętek

Kolejnym etapem walki o pozbycie się plastiku jednorazowego użytku (tym razem nakrętek, wieczek butelek i kartoników, które zalewają między innym plaże) są restrykcje i wymagania nałożone na producentów i sprzedawców produktów w butelkach z tworzyw sztucznych (do 3 litów) oraz kartonów z napojami.

Zatem nowy przepis, który ma zacząć obowiązywać od 1 lipca 2024 roku, dopuszcza sprzedaż jedynie takich opakowań jednorazowych (butelek, opakowania typu PET w tym karton na napoje np. soki, mleko, a także wielowarstwowe tubki np. musy owocowe itp.), które mają fabrycznie, na stałe przymocowane nakrętki i wieczka z tworzyw sztucznych​.

Warto zwrócić uwagę, że nie jest to przepis nowy, gdyż po pierwsze zgodny jest z założeniami dyrektywy single use plastic przyjętej przez UE już w 2019 r., a także implementacji tych regulacji w Polsce w 2023 r. Tak więc producenci mieli dużo czasu, aby się do tego przygotować, co zresztą można obserwować w wielu sklepach detalicznych, gdyż producenci wielu marek nie czekając na termin tych regulacji, wprowadzało produkty z przymocowaną nakrętką na stałe.

Należy zaznaczyć, że to nie koniec obowiązków wynikających z dyrektywy plastikowej. Również od 1 lipca 2024 r. przedsiębiorcy będą zobowiązani pod groźbą nakładania administracyjnych kar pieniężnych, do zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych klientom końcowym w postaci opakowań wytworzonych z materiałów biodegradowalnych, jednorazowego użytku (np. papieru, drewna, korka itp.) lub opakowań wielokrotnego użytku.

Redakcja Gazety Gospodarczej vortalu OWG